Jednym z priorytetów podczas tworzenia uporządkowanych przestrzeni zielonych jest zapobieganie niekontrolowanemu rozrostowi chwastów. Projektując rabaty ogrodowe, ładnie zagospodarowane skarpy, czy estetyczne alejki ogrodowe nie chcemy, aby widok został rozkradziony przez przypadkowe zarośla. Chwasty jednak kradną nie tylko wrażenia estetyczne, ale także substancje odżywcze i wodę roślinom sąsiadującym. Zabierają przestrzeń, rozkrzewiają się pod powierzchnią ziemi, a nawet – w przypadku niektórych gatunków – zabierają dostęp do światła roślinom, które zaplanowaliśmy mieć w konkretnej przestrzeni. Jako gatunek dziki, są lepiej przystosowane do funkcjonowania w każdych warunkach niż rośliny posadzone „nienaturalnie”. Są silniej ukorzenione, rosną szybciej i rozmnażają się bardziej intensywnie. Wiele z chwastów ma także działanie wyraźnie toksyczne, a nawet trujące. Ze względu na rozwinięty system korzeniowy, usuwając chwasty, często uszkadzamy również korzenie roślin sąsiadujących.
Jak przygotować glebę, aby nie rosły na niej chwasty?
Aby mieć pewność, że tworzonym przez nas zielonym terenie nie będzie chwastów, należy przygotować odpowiednio podłoże. Przede wszystkim, przekopać ziemię i usunąć korzenie oraz chwasty. Zostawić to wszystko na okres ok. 3 tygodni – aż do ujawnienia się nowych chwastów, wyrosłych po przekopaniu. Oczywiście usuwamy je i ponownie przekopujemy ziemię. Następnie, stosujemy oprysk. Na końcu kładziemy na glebę geowłókninę, czyli specjalny materiał, który będzie pokrywał ziemię tam, gdzie nie rosną nasze zaplanowane rośliny. Geowłókninę często kładzie się na ziemię, pod korę drzewną, kamienie ozdobne, żwir, ściółkę. Taki zabieg przykrywania gleby wokół roślin nazywamy w ogrodnictwie ściółkowaniem. W budownictwie natomiast stosuje się geowłókniny pod kostkę brukową, aby ograniczyć przebijanie się chwastów przez pojedyncze elementy kostki. Spełnia te same funkcje, co geowłóknina ogrodowa dla ogrodnika walczącego z zachwaszczeniem swojego ogródka.
Geowłóknina na chwasty: ograniczenie nawodnienia, odżywienia i rozkrzewiania się chwastów
Taki materiał rozłożony na ziemię będzie ograniczał możliwość wydostawania się chwastów na powierzchnię. Ograniczy im dostęp do słońca, a więc proces uruchamiania fotosyntezy niezbędnej do wzrostu rośliny będzie znacznie ograniczony. Słońce potrzebne jest również do kiełkowania, dlatego zasłona będzie znacznie ograniczała kiełkowanie chwastów z nasion obecnych w glebie lub nasion, które przemieściły się w glebie poprzez naturalne ruchy ziemi. Geowłókniny zresztą stanowią dobry stabilizator dla niekontrolowanych przemieszczeń się warstw ziemi, dlatego też przenoszenie nasion przy zastosowaniu tego materiału przybiera znikome nasilenie. Większość geowłóknin ogrodowych będzie również ograniczała chwastom dostęp do wody, co będzie stanowiło kolejny czynnik ograniczający rozwój tych niepożądanych roślin.
Geowłóknina na chwasty przepuszczalna, czy szczelna?
Warto zaznaczyć, że geowłóknina ograniczająca rozrost chwastów i chroniąca nasze rośliny ozdobne przed inwazją szkodników powinna być w pewnym stopniu przepuszczalna: dla promieni słonecznych, powietrza i wody. Stopień tej przepuszczalności powinien być oczywiście ograniczony, jednak istotne jest, aby nie była to włóknina szczelnie zasłaniająca glebę. Przy nieprzepuszczalnych materiałach, powstaje ryzyko zagnieżdżenia się grzybów pod powierzchnią maty. Szczelna mata zablokuje też dostęp wody do gleby i skutecznie ją przesuszy, ze szkodą dla wszystkich potencjalnie żyjących tam roślin, a więc także tych naszych docelowych, które chcielibyśmy w tym miejscu widzieć. Wyjątkiem jest oczywiście sytuacja, gdy chcemy zastosować geowłókniną pod kostkę brukową – wtedy pełna nieprzepuszczalność jest dobrym wyborem.
*Sprawdź też: geowłókniny stabilizujące podłoże, idealne na skarpy.
Geowłóknina na chwasty – nitkowana, tkana, czy termozgrzewana?
- Geowłóknina nietkana (igłowana) – najlepsza na chwasty, bo dobrze przepuszcza wodę i powietrze.
- Geowłóknina tkana – bardziej odporna mechanicznie, ale gorzej przepuszcza wodę.
- Geowłóknina termozgrzewana – dobra pod ściółkę, ale mniej elastyczna.
Wybieraj tylko dobrej jakości geowłókninę na chwasty
Kładąc geowłókninę na ziemi, należy wyciąć otwory na nasze rośliny. Geowłóknina jest na tyle mocna, że korzenie, nawet te najgrubsze, najmocniejsze i najostrzej zakończone oraz te połamane, nie przebiją się przez materiał. Dodatkowo, żywotność takiego materiału jest bardzo duża, wynosząca nawet do ponad 15 lat. Wiele oczywiście zależy od jakości jego wykonania. Geowłókniny ogrodowe od Griltex, wieloletniego producenta geosyntetyków, cieszą się dużą popularnością wśród użytkowników ze względu na wytrzymałość i długotrwałą odporność na rozdzieranie. Przez lata wypracowaliśmy rozwiązania polegające na łączeniu najlepszej możliwej gęstości materiału z zachowaniem jego elastyczności i optymalnej przepuszczalności. Nasze mocne, grube i jednocześnie oddychające i przepuszczające wodę geo włókniny na chwasty, w tym np. geowłókniny polipropylenowe produkowane są metodą zgrzewania, która nadaje im wyjątkowej trwałości. Gdy przykryjemy ją warstwą kory lub wiru (czyli nie pozostawimy na pełną ekspozycję np. na słońce), zachowa swoje właściwości nawet przez 20 lat. Warto szczególnie zwrócić uwagę na wzmocnioną matę antychwastową, z powodzeniem wykorzystywaną na skarpy, chroniącą skutecznie nawet przed najsilniej ukorzenionymi roślinami, takimi jak skrzyp, perz, czy powój.
*W przypadku wysokiego zachwaszczenia lub zarośnięcia krzewami działek sąsiadujących z naszą posesją, warto również rozważyć zastosowanie mocnego ekranu przeciwkorzennego
W jaki sposób geowłóknina wspiera uprawę roślin pożądanych?
Geowłóknina, poza tym że blokuje rozwój roślin, które znajdują się pod nią, daje pewne korzyści roślinom, które dopuściliśmy do wzrostu i kwitnienia. Po pierwsze, dzięki geowłókninie ogrodniczej zmniejsza się parowanie wody z gleby. Jeśli na naszym terenie dominują gleby piaszczyste, wtedy właściwie położenie geowłókniny jest koniecznością, jeśli chcemy uniknąć problemów z prawidłowym rozwojem roślin. Problem utrzymywania odpowiedniej wilgotności gleby, bez przesuszeń, ma szczególne znaczenie w czasach okresowych suszy, które w naszej szerokości geograficznej zdarzają się regularnie w ostatnich latach. Z drugiej strony, pojawiające się okresowo również w ostatnich latach gwałtowne ulewy powodują wymywanie się składników odżywczych z gleby. Geowłóknina spłaszcza gwałtowność tych zjawisk, chroni ziemię przed wymywaniem, stabilizuje ją i utrzymuje w ryzach.
Geowłóknina jest przydatna także w ochronie korzeni roślin w znoszeniu dużych amplitud temperatur – pozwala na ochronę przed przemrożeniem korzeni zimą, jednocześnie niedopuszczając do nadmiernego przegrzewania się ich latem.
Jaką gramaturę geowłókniny na chwasty wybrać?
- 50–100 g/m² – do lekkiego ściółkowania rabat (pod korę, żwir).
- 100–150 g/m² – do ogólnych zastosowań w ogrodzie.
- 150–200 g/m² – na ścieżki, pod kostkę brukową i żwir.
- 200+ g/m² – podjazdy i miejsca narażone na duże obciążenia.
Na jakie chwasty geowłóknina jest potrzebna?
Tak naprawdę każdy rodzaj chwastów jest niepożądany na terenie, który chcemy trzymać w ryzach. Warto jednak wiedzieć, że najbardziej kłopotliwe zachwaszczenie powodują te rośliny:
Rdestowiec ostrokończysty, który jest bardzo inwazyjny i szybko rośnie. To też trudna do usunięcia roślina, bo łatwo odrasta nawet z niewielkich korzeni. Potrafi zniszczyć nawet fundamenty budynków i podnieść chodniki.
Barszcz Sosnowskiego – ostatnio popularny ze względu na odkrytą toksyczność (potrafi doprowadzić do poparzeń skóry u człowieka, dlatego powinniśmy uważać na to, czy nie występuje w zasięgu bawiących się dzieci). Niestety, barszcz sosnowskiego rozmnaża się przez tysiące nasion i szybko kolonizuje nowe tereny.
Perz – nie może go zabraknąć w tym zestawieniu. Ma rozległy system kłączy, które trudno usunąć całkowicie. Szybko się regeneruje i wypiera inne rośliny.
Podagrycznik pospolity – tworzy gęste łany i trudno go wytępić, odrasta nawet po skoszeniu, czy wykopaniu korzeni. Jego kłącza szybko się rozrastają pod ziemią.
Skrzyp polny – to chwast, którego korzenie sięgają nawet 1,5 m w głąb gleby. Latem przypomina nieco żywą choinkę. Popularne środki chwastobójcze często go nie zwalczają. Rośnie na glebach ubogich w wapń.
Podsumowanie
Geowłóknina wymaga poświęcenia nieco uwagi podczas zagospodarowania terenu zielonego. Podnosi też koszty inwestycji i wymaga odpowiedniej analizy sytuacji. Warto jednak wiedzieć, że bez niej poświęcimy wielokrotnie więcej czasu, uwagi i pieniędzy na walkę z późniejszym zachwaszczeniem.
